Người Lính Không Số Quân

Người Lính Không Số Quân - Kỳ 1

Truyện ngắn của Lanh Nguyễn

Chuyện người Lính không có số quân được viết thành 2 kỳ. Đó là một câu chuyện có thật do người trong cuộc kể lại. Người viết không phải là nhân vật trong đó nên mức độ chính xác không bảo đảm. Vậy cho nên các bạn cứ xem như nó là một câu chuyện tưởng tượng cho vui nghen. Tất cả nhân vật trong chuyện đều được đổi tên.

Con kinh Cái Sắn dẫn nước từ sông Hậu đổ ra biển Rạch Giá, nó đi qua địa phận 2 tỉnh An Giang (Long Xuyên) và Kiên Giang (Rạch Giá). Dọc hai bên bờ có vô số những kinh đào nhỏ đem nước ngọt vào đồng ruộng mênh mông bạt ngàn.

Sau năm 1954 làn sóng tị nạn cộng sản từ miền Bắc ào ạt vào Nam, được chánh phủ Ngô Đình Diệm cấp đất. Từ kinh H gần Láng Sen vào tới tận kinh 5.

Dân Nam Kỳ ở cặp hai bên bờ kinh Cái Sắn, ít ai chui vào sống trong những con kinh mà người Bắc di cư ở. Nhưng từ Kinh Năm về Rạch Sỏi thì người Nam ở rất nhiều.

Khoảng đường chừng 14 km đó đa số là những người theo đạo Hòa Hảo và Cao Đài họ là những người dân tứ xứ đến lập nghiệp rồi sống lẫn lộn với người Miên.

Gia đình Năm Báo cất nhà tại đầu kinh Ba Chùa không biết từ khi nào. Dân trong xóm không ai thắc mắc, tìm hiểu làm gì bởi mọi người đều giống nhau ở chổ không có ai sinh ra ở vùng đó cả, vùng đất nầy xưa kia là của người Miên mà...

Mãi đến mùng hai tết Mậu Thân, trong khi chiến sự bùng nổ khắp mọi nơi, xã Mong Thọ vẫn bình yên vô sự. Không một tiếng súng, có điều trung đội Nghĩa Quân nằm trấn giữ trong đồn chứ không đi tuần đêm như trước. Lợi dụng điểm yếu đó, tối mùng 2, du kích VC kéo về, chúng bắt Năm Báo đem đến khoảng đất trống gần nhà Long, mở tòa án nhân dân xử tội ông trưởng ấp Hòa Thuận Năm Báo. Chúng gõ cửa từng nhà, lùa dân đến dự phiên tòa lưu động.

Thật ra thời đó ông trưởng Ấp chẳng có làm được gì cả, chỉ là lâu lâu đến thông báo tin tức của nhà nước, nhắc nhở người dân treo cờ vào những ngày lễ lớn và phát thơ cho bà con nếu có.

 Mà Năm Báo tuy có cái tên nghe dữ dội nhưng thật ra hiền khô, nụ cười tươi lúc nào cũng nở trên môi trước khi mở lời nói chuyện với bất kỳ ai, dù là người lớn hay trẻ em. Nhưng ông ta có cái mà VC ghét nhất đó là cái "bí bo".

Năm Báo đạo dòng Hòa Hảo nên để tóc củ tỏi như đàn bà thời đó. Mà Cao Đài và Hòa Hảo là hai giáo phái chống cộng ác liệt, nên bọn du kích quy cho ông ta là ác ôn nợ máu đầy mình.

Phiên tòa diễn tiến như thế nào không ai dám kể lại, mặc dù Long nhiều lần hỏi má, hỏi thím Út kế nhà, nhưng không có ai hé răng nói lại lời nào hết. Chỉ biết sáng hôm mùng bốn tết xác ông trưởng ấp bị chặt mất đầu được người ta vớt lên ở vàm Kinh Ba Chùa trước nhà ông.

Đúng là nước ròng không trôi ra biển, chờ nước lớn lội ngược về nhà, cho nên mọi người kháo nhau "Năm Báo chết oan" Nhất định sẽ trở về nhà mà trả thù...

Chú Năm mất đi để lại bốn đứa con, Ánh nhỏ hơn Long 2 tuổi, kế đến là thằng Sáng, thằng Rạng còn Út Đông lúc đó mới được 4 tuổi thôi.

Thím Năm một nách bốn con, mà con lại còn nhỏ nên sống vất vả vô cùng vì thế bà Tư (bà ngoại Ánh) mới kêu thím dời nhà về gần bà ở, để bà xem chừng mấy đứa nhỏ cho thím rộng thời giờ mà đi buôn bán, hay đi làm ruộng gì đó để nuôi con.

Nhà bà Tư ở sát bên nhà thằng Hùng, kế nữa là nhà thằng Tài rồi mới tới nhà Long. Hôm dời nhà đám thanh niên ai cũng ăn cơm trước ở nhà mình rồi mới tới phụ làm cho thím, cả xóm đi đông như đi họp chợ, người thì lo tháo nhà cũ, kẻ di chuyển cây lá, lớp đào lổ dựng cột nhà mới... mọi người âm thầm làm việc, chỉ khi nào có việc cần mới nói với nhau thôi, không cà rỡn như mọi khi. Bởi thông thường đi phụ dựng nhà là một dịp tốt để mọi người đấu láo với nhau, nhưng lần nầy ai cũng buồn cho gia đình nạn nhân nên không còn vui vẻ tán dóc nữa...

Thím Năm có 20 công ruộng cũng không xa nhà mấy, nhưng từ trước đến nay chỉ có chú là đi làm dần công với người ta mà thôi, còn thím thì ở nhà trông con, bây giờ chồng chết, thím phải ra ruộng mà làm. Con Ánh lúc đó mới học Đệ Thất trường Kiên Thành được nửa năm đầu, nó đành phải thôi học ở nhà coi em...

Mùa chuột mùa cá thằng Sáng đòi theo bọn Long, nhưng nó nhỏ quá đi xa không nổi đến nơi có chuột thì nó vừa mệt vừa mỏi chân vừa than đói bụng nên nó chỉ ngồi lì dưới mấy gốc cây trâm bầu hay vào trại ruộng của người ta mà nghỉ cho đến khi mọi người về thì nó về theo. Bọn Long thấy vậy mỗi thằng lựa cho nó ít con chuột nhỏ để về nhà có cái mà ăn.. Tưởng hôm sau nó không theo nữa, ai dè vừa ra khỏi bờ vườn là cả bọn nhìn lại phía sau thấy có một người đang lúp xúp chạy theo. Thằng Hùng lắc đầu:

- Đi còn không nổi mà bắt chuột làm sao được nè trời. Hay là kêu nó ở nhà nghen, tụi mình mỗi thằng ráng bắt thêm ít con rồi cho nhà nó.

Thằng Tài cười:

- Ê! Bộ mầy muốn lấy chuột nuôi con Ánh Lùn cho lớn hả Hùng? Con nhỏ đó nghe nói 13 hay 14 tuổi rồi đó. Nhưng sao mà nó đẹt căm vậy hỏng biết nữa?

Thằng Hùng phùng mỏ lên cự lại:

- Nuôi cái đầu mầy, nhà người ta hoạn nạn như vậy thì giúp đỡ chút đỉnh hỏng được sao? Đầu óc mầy lúc nào cũng nghĩ xấu cho tao không thôi.

Thằng Tài chưa kịp phản pháo lại thì có tiếng con gái léo nhéo sau lưng:

- Mấy anh đi chậm chậm chờ em theo với. Đi gì mà lẹ dzậy? Làm em chạy theo muốn đứt hơi luôn.

Cả bọn giựt mình quay lại, thì ra cái người chạy lúp xúp theo sau tự nảy giờ là con Ánh chứ không phải thằng Sáng. Tư Phụng la nó:

- Con gái, con lứa theo tụi tao làm gì? Đi xa lắm, theo không nổi đâu. Về nhà đi, thằng Hùng vừa đề nghị mỗi đứa tụi tao sẽ cố gắng bắt thêm ít con chuột cho nhà bây có đồ ăn.

 Ánh Lùn vừa thở dốc vừa nói:

- Nhưng mà em muốn bắt chuột bán lấy tiền mua gạo, nhà hết gạo rồi. Hôm qua thằng Sáng bắt được toàn là chuột nhỏ xíu, chuột vạt đâu có ai chịu đếm dùm.

Tư Phụng cười lớn:

- Tụi bây mà bắt chuột nổi gì? Thằng Sáng hôm qua đi chưa tới chỗ là đã vô chòi người ta ngồi nghỉ cho tới lúc về, tụi tao tội nghiệp nên mỗi thằng lựa ít con chuột vạt cho nó đem về ăn. Vậy mà không để ăn, còn đem bán, chuột đó đâu có ai đếm mà bán?

 Ánh Lùn mặt rầu rĩ muốn khóc:

- Vậy mà em tưởng nó bắt được chuột dễ dàng, hôm nay nó không đi nên em đi thế. Em nào biết bắt chuột khó khăn vậy đâu. Nhưng mà có khó em cũng phải ráng, nhà hết gạo rồi, biết làm sao đây? Hay là mấy anh chỉ cách bắt chuột cho em với.

Cả năm đứa im re không có thằng nào lên tiếng hó hé. Đi một hồi thằng Hùng mới nói:

- Thôi Ánh về đi, lội xa lắm, con gái theo không nổi đâu. Hôm nay tui sẽ năn nỉ tụi nó mỗi thằng cho 2 con chuột lớn thì đếm cũng được chục rồi, chắc mua được mấy lít gạo ăn tạm, sau đó tính tiếp.

Thằng Tài định lên tiếng nhưng Long kịp thời bụm miệng nó lại..

Cả đám đinh ninh con Ánh sẽ vui vẻ tiếp nhận đề nghị của thằng Hùng. Nhưng không, nó cười cười trả lời:

- Cám ơn mấy anh, em chỉ muốn học cách bắt chuột thôi mà, hỏng lẽ mỗi ngày mấy anh đều cho chuột để em bán sao? Em còn phải học đủ thứ để lo cho mấy đứa nhỏ nữa, không chỉ là bắt chuột thôi đâu. Vậy các anh có đồng ý dạy cho em không hay là dấu nghề?

Thằng Tài kéo tay Long ra vọt miệng nói liền:

- Chuyện nhỏ mà. Thằng Hùng bắt chuột giỏi nhất, hôm nay cô theo nó đi, nó sẽ chỉ cô tận tình.

 Ánh Lùn cười tươi:

- Hay là mỗi anh đều truyền bí kíp của mình lại cho em hết đi. Có năm vị sư phụ thì chắc là tốt hơn một rồi...

Con Ánh tuy là gái, lại nhỏ con nhưng có sức chịu đựng bền bỉ dẻo dai, lại thông minh nên học cách bắt chuột rất nhanh, mà học chữ thì lâu chứ học làm việc chân tay đâu có khó khăn gì. Ánh Lùn hội nhập vào bọn Long rất nhanh. Lúc đầu nó được sự hổ trợ của năm người. Nhưng là dân lao động, mà con Ánh thì đang ở tuổi dậy thì, thời gian không bao lâu nó mau chóng biến thành thiếu nữ. Tuy bây giờ nó cũng cao lớn không thua đám con gái khác bao nhiêu nhưng hổn danh Ánh Lùn vẫn không đổi được.Thằng Hùng thì tích cực theo giúp đỡ vì vậy hai đứa nó thành một cặp bài trùng. Mới ra khỏi nhà thì đi chung đoàn 6 người xa nhà thì bắt đầu tách ra thành hai, bốn...

Hai đứa nó thương nhau không có hẹn hò, không đi chơi đó đây, không tình tự, không viết thư tình lãng mạn...

Mà thật ra bốn mùa tụi nó đều gặp nhau trên đồng ruộng vậy thì cần gì hò hẹn nữa...

Thời gian cứ thông thả qua dần, đến giữa năm 1970 thằng Hùng tới tuổi quân dịch nó sắp phải đi trình diện nhập ngũ. Thiệt là tình. Ông trời lúc nào cũng làm khó kẻ nghèo mà...

Tình yêu chân thật đẹp thay

Gặp nhau ngoài ruộng mỗi ngày vui ghê

Cùng đi, cùng nói, cùng về

Giúp em thay tiếng hẹn thề trăm năm

Tình ta sáng tựa trăng rằm

Giúp em trọn kiếp có nhằm nhò chi

Đến ngày nhập ngũ anh đi

Còn ai chia sẻ mỗi khi em cần

Trời đày một kiếp gian truân...

Thằng Hùng không trình diện nhập ngũ để thi hành nghĩa vụ quân dịch mà nó định ở nhà trốn quân dịch hầu được ở gần con Ánh, nhưng con Ánh thì khác.

Nó nói:

- Anh không đi quân dịch thì gia nhập Địa Phương Quân đi.

Hùng gãi đầu do dự :

- Nhưng anh đi rồi em phải làm sao?

 Ánh Lùn cười tươi an ủi :

- Đâu có sao. Thằng Sáng sẽ thay anh mà đi làm với em, nó không chịu đi học nữa mà đòi đăng lính, nhưng mà mới có 14 tuổi đầu ai mà nhận nó.

Hùng buồn rầu tiếp:

- Hay là anh đi lính Nghĩa Quân với tụi nó nghen, dù gì cũng gần nhà hơn.

Cặp mắt con Ánh long lên như có lửa:

- Lính Nghĩa Quân chỉ có giữ nhà thôi, đánh đấm gì được, anh mà vô đó thì thù nhà của em ai trả đây???

Vậy là ngay giữa năm đó đám "Lục Mạt Nhân" tan rả.

Sáu Hiền, Tư Phụng vào lính Nghĩa Quân, Thằng Hùng gia nhập Địa Phương Quân, Long đi học xa nhà chỉ còn thằng Tài bị Lính chê nên ở nhà làm ruộng với con Ánh...

Mùa câu năm đó chị em con Ánh theo cắm câu với thằng Tài. Đi được ít lần thằng Sáng thấy nhiều thứ bất tiện quá nên nó muốn đi một mình. Còn con Ánh vắng thằng Hùng thì buồn lắm, nên cũng muốn đổi nghề ra chợ Số Một buôn bán...

(Cón tiếp...Xin mời quý vị xem tiếp kỳ 2 )

Lanh Nguyễn

Người Lính Không Số Quân - Kỳ 2

Truyện ngắn của Lanh Nguyễn

Ngày lại ngày qua, chiến tranh càng leo thang phi mã. Bắc quân đưa nhiều sư đoàn chánh quy vượt sông Bến Hải tấn công ác liệt vào quân đội miền Nam ở khắp mọi nơi. Tiểu đoàn của Hùng đụng trận liên miên. Không biết con Ánh Lùn nói gì với nó mà khi được về đơn vị thằng Hùng lại tình nguyện vô Đại Đội trinh sát của tiểu đoàn.

Nó không những hăng say đánh giặc mà lại đánh rất lì, nên anh em trong đại đội tặng cho cái hổn danh Hùng Lì. Chưa đầy 2 năm mà đã năm lần bị thương, nhưng có lẽ Năm Báo chưa muốn gặp mặt thằng rể tương lai nên luôn luôn phù hộ nó tai qua nạn khỏi, những viên đạn ghim vào mình nó, cứ tìm chỗ có thịt mà chui, còn xương cốt, ruột gan phèo phổi thì nó tránh xa.

Mùa hè đỏ lửa 1972 đơn vị nó lại đụng trận lớn ở Gò Quao lần nầy thằng Hùng lãnh 2 viên vô bắp đùi, thịt da nát bét nhưng gân và xương cốt vẫn còn nguyên. Đúng thiệt là kỳ tích.. Nó nằm viện gần tháng rồi được về phép chờ ngày ra hội đồng giám định y khoa.

Ánh Lùn cứ cách một ngày là ra bệnh viện tỉnh thăm nó. Khi nó xuất viện về nhà thì hai gia đình tổ chức lễ cưới thật đơn giản. Tụi nó chỉ mời ít bạn bè thân thích và mấy gia đình gần kế bên nhà đến dự mà thôi.

Thằng Hùng lại trở về đơn vị tác chiến, nhưng lần nầy Tiểu Đoàn của nó được lệnh đống đồn giữ đất chờ hiệp định Paris. Con Ánh không chịu ở trong khu gia binh mà đòi vào đồn ở chung. Tiểu Đoàn trưởng rất cưng Hùng Lì lại thông cảm vợ chồng mới cưới nên cũng đồng ý cho tụi nó sống chung trong đồn. Con Ánh lại bắt đầu học đủ thập bát ban võ nghệ từ tháo ráp, chùi súng nạp đạn, ném lựu đạn gài mìn v..v..

Hiệp định Paris ký còn chưa ráo mực, quân đội Mỹ vừa rục rịch rút đi là VC bắt đầu tấn công. Căn cứ của đơn vị thằng Hùng cứ ngày một ngày hai là bị pháo kích hoặc tấn công liền xì.

Ông tiểu đoàn trưởng khuyên con Ánh ra ngoài ở cho bớt nguy hiểm, nhưng nó từ chối:

- Em chờ 5 năm rồi mới giáp mặt kẻ thù giết cha, Thiếu Tá biểu em đi ra ngoài ở, làm sao em chịu nổi.

Rồi nó đem chuyện Năm Báo bị giết năm Mậu Thân kể lại. Anh em trong đồn ngậm ngùi thương cảm. Con Ánh được tặng riêng cây M16 để phòng thân khi có giặc công đồn. Đêm nào tới phiên thằng Hùng ra lô-cốt canh, con Ánh đều ôm súng theo sát chồng, không rời nửa bước. Đúng là:

Anh ở đâu thì em theo đó.

Dù giặc đỏ chúng có bao nhiêu

Em đây thề quyết triệt tiêu

Thù cha em trả là điều tất nhiên.

Chuyện đến tất nhiên phải đến, căn cứ tiểu đoàn của đơn vị Hùng, bị cả sư đoàn chánh quy Bắc Việt dùng chuyến thuật tiền pháo hậu xung tấn công.

Pháo lớn, pháo nhỏ, pháo mẹ, pháo con chúng rót vô căn cứ như người ta xạ lúa.

Đợt mưa pháo vừa ngưng chúng dùng chiến thuật biển người xông vào tấn công, vừa xung phong, vừa hét to:

- Hàng sống, chống chết.

Tiếng chết còn chưa trọn vẹn thì chúng vướng vào bãi mìn, những tiếng nổ đinh tai nhức óc không thua pháo địch chút nào. Đợt tấn công thứ nhất không hiệu quả gì, bọn CSBV quay trở ra tiếp tục nả súng cối vào đồn. Rồi tiếng la xung phong, tiếng hò hét "hàng sống, chống chết" lại tiếp tục vang dội lên.

Hàng rào kẽm gai thứ nhất bị chúng sang bằng, chúng đang tiến dần đến vòng đai thứ nhì. Nhìn quân giặc hùng hổ tiến vào như đoàn bò mộng trong phim cao bồi Mỹ, người chỉ huy mặt trận ra lệnh:

- Bắn!

Tiếng bắn vừa dứt thì hàng loạt M16 nổ liên hồi, đại liên, trung liên khạc đạn không ngừng nghỉ. Thây người ngã xuống như rạ, nhưng cả một sư đoàn chính quy mà bao vây tấn công một tiểu đoàn thì lực lượng tương quan quá ư là chênh lệch. Tốp trước gục xuống, tốp sau tiến lên, tiếng xung phong vang trời dậy đất.

Vòng đai thứ nhì bị chúng phá hủy, cộng quân đang tiến đến hàng rào kẽm gai cuối cùng. Giặc đã tràn đến sát một bên Hùng Lì ra lệnh:

- Tung lựu đạn.

Những thùng lựu đạn M26 được xếp trước mặt những người lính gan dạ của đại đội trinh sát đồng loạt rút chốt ném về phía giặc, những tiếng nổ long trời lở đất vang lên.

Con Ánh cười như điên dại, không hiểu có sức mạnh vô hình nào giúp sức mà nó tung lựu đạn vừa xa vừa chính xác còn hơn Hùng Lì...

Đợt tấn công thứ nhì bị bẻ gãy ngay tại hàng rào kẽm gai chót.

Cộng quân rút trở ra tiếp tục cuộc pháo kích. Chúng chỉnh đốn lại đội hình rồi mở đợt tấn công thứ ba. Hai hàng rào kẽm gai đã bị phá hủy, lần nầy chúng đến nhanh như gió. Thoáng một cái là đã tiến sát hàng kẽm gai cuối cùng. Lựu đạn đã hết sạch mà tiếng la "hàng sống, chống chết" kế bên tai. Con Ánh hét lớn:

- Chết hả? Chết bà cố nội bây chớ chết ai?

Con Ánh đứng thẳng người lên cây M16 của nó nhả đạn liên tục, hết băng nầy nó hụp xuống thay băng đạn mới, Hùng Lì cũng không để vợ cô đơn. Ánh Lùn vừa hụp xuống là nó đứng lên miệng la:

- Sát !

Anh em đồng đội nhất tề đứng lên thi nhau nổ súng liên tục...

Đợt tấn công thứ ba được chận đứng thì trời gần sáng, bọn giặc rút lui để lại vô số xác chết tại hàng rào phòng thủ chót.

Cả tiểu đoàn đều được khen thưởng, gắn huy chương, thăng chức. Chỉ một mình con Ánh thì không được gì. Nhưng nó lại là người vui nhất, miệng lúc nào cũng cười tươi như hoa. Ông tiểu đoàn trưởng tặng nó danh hiệu. "Nữ chiến sĩ không số quân". Anh em đồng đội dọn dẹp nhường cho vợ chồng nó một căn hầm rộng hơn.

Đúng ra chuyện những người chiến sĩ không số quân ở những căn cứ Địa Phương Quân không phải là hiếm thấy. Vợ theo chồng là chuyện bình thường, nữ hào kiệt nhiều vô số kể có điều không ai viết lại mà thôi.

Con Ánh theo Hùng giữ đồn cả năm, đụng trận cũng nhiều lần, nhưng sau lần cả một sư đoàn chánh quy ôm đầu máu bỏ chạy mất dép râu thì bọn chúng chỉ đến pháo kích chứ không dám tấn công nữa.

Chúng pháo kích vào mặc chúng. Hai vợ chồng Hùng Lì lên giường phản pháo lại. Cuối năm 1974 con Ánh mang bầu. Tết Nguyên Đán hai vợ chồng nó về phép. Ông đại đội trưởng dặn dò:

- Thím về lần nầy ở nhà luôn đi. Sinh nở cứng cáp rồi mới tính. Để đứa nhỏ trong bụng mỗi đêm nghe đạn cối nổ hoài, không biết sau nầy nó lớn lên sẽ ra sao...

Tết năm đó nhóm "Lục Mạt Nhân" sau hơn bốn năm xa cách, lần đầu mới họp mặt lại đầy đủ, rượu vào lời ra họ kể cho nhau nghe đủ chuyện trên đời, uống gần sáng đêm mà chuyện còn chưa dứt.

Hùng Lì hết phép về lại đơn vị. Con Ánh ở lại nhà mẹ chồng chờ ngày sinh nở.

Đầu năm 1975 tin thất trận, mất đất từ vùng ngoài cứ bay về liên tục, con Ánh như ngồi trên đống, gặp mặt "tứ mạt nhân" còn lại nó luôn miệng hỏi:

- Làm sao bây giờ mấy anh?

Làm sao, ai biết làm sao?

Dân Nam chịu khổ biết ngày nào yên.

Trời đày chinh chiến triền miên

Giặc tràn khắp nẻo, đảo điên lòng người.

Lòng người có điên đảo, có giao động hay không con Ánh cũng không màn, nó chỉ mong chóng đến ngày sanh nở rồi gởi con lại cho cha mẹ hai bên mà trở lại đơn vị với Hùng Lì.

Chiều đầu xuân mà bầu trời ảm đạm lạ lùng. Hàng bông vạn thọ trước nhà tự dưng rũ xuống. Ánh Lùn định xuống mé sông múc nước tưới bông thì tiếng thím Sáu Phát bên kia sông la thất thanh:

- Ánh ơi! Thằng Hùng, thằng Hùng chồng bây...

Rồi thím nghẹn lời không nói tiếp được. Con Ánh nhanh như cắt nhảy tọt xuống xuồng bơi qua sông. Chiếc xe jeep của tiểu đoàn đang đậu trước chiếc GMC. Ông đại đội trưởng trinh sát ngậm ngùi nói:

- Đêm qua tiểu đoàn mình bị pháo nặng nề, một trái cối rớt ngay lô-cốt chú Hùng hai đứa kia bấy xác còn chú Hùng trúng nhiều miểng lớn quá, lại phát hiện trễ, nên mất máu nhiều đã qua đời...

Ánh Lùn lặng thinh leo lên xe GMC ôm chiếc quan tài phủ lá cờ vàng ba sọc đỏ của Hùng Lì. Nó không khóc than vật vã như những người vợ lính mất chồng khác, mà một tay nó ôm quan tài, tay kia vuốt vuốt như an ủi chồng mình. Hai con mắt nó đổ hào quang như sắp xẹt ra lửa.

Có lẽ nước mắt của nó đã cạn từ ngày chú Năm Báo bị chặt đầu thả trôi sông...

Xóm nhà lá bên sông náo động, thằng Tài nhảy xuống chiếc chẹt chở máy cày của chú Bảy Ô Môi, ba, bốn đứa khác xách dầm nhảy xuống theo, bơi tiếp. Chiếc quan tài phủ cờ được cẩn thận khiêng xuống chẹt đưa qua căn nhà lá nhỏ của thằng Hùng. Tiếng khóc của thím Tư, thím Năm và đám em nó vang trời dậy đất...

Xác Hùng Lì được chôn sau hè nhà nó, con Ánh mỗi chiều ôm lá cờ xếp nhỏ, ra ngồi trước mộ mà tâm sự với chồng mình cho đến tối mịch mới vào nhà...

Đầu tháng Tư 1975 con Ánh sanh được một đứa con trai, đặt tên là Dũng. Con Ánh chờ đầy tháng thằng Dũng là trở lại Tiểu Đoàn đăng ký chánh thức làm lính. Nhưng nghiệt ngã thay, ngày 30 tháng tư quân đội đã ra ngũ, Ánh Lùn không còn nơi nào để đi, mà trả thù cha, thù chồng được nữa. Ít lâu sau cả nhà nó cuốn gói lặng lẻ về quê Năm Báo...

Thù cha em trả chưa xong.

Bây giờ thêm mối thù chồng của em

Con thơ khát sữa khóc đêm

Trăng khuya rụng xuống bên thềm nhà tranh

Trời cao sao lại nở đành

Con chưa tròn tháng quấn vành khăn tang

Quân ta giờ đã tan hàng.

Thù chồng, em phải cưu mang xuống mồ..