THUỐC GENERIC

 

Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

 

“Bác sĩ, hồi trước nhà thuốc họ đưa tôi thuốc Tylenol, dạo này họ đưa tôi thuốc có tên lạ hoắc acetaminophen, hình dạng khác, mà mùi vị cũng hơi khác. Không biết thuốc này có phải là Tylenol?”

 

Acetaminophen là thuốc generic, tương tự với Tylenol, do một hãng thuốc khác chế tạo. Tylenol là thuốc mang tên thương mại (brand name) chúng ta từng quen biết, và trong Tylenol chứa chất acetaminophen có tác dụng chống đau nhức, nóng sốt. (Chúng ta để ý, rất nhiều thuốc trị cảm, cúm trên thương trường có chứa chất acetaminophen.)

 

Ngoài Tylenol, rất nhiều thuốc brand name khác hiện cũng đã có dạng generic, rẻ hơn thuốc brand name, một số rẻ hơn thuốc brand name rất nhiều.

 

Thuốc men ở Mỹ mắc nhất thế giới, và nền y tế ở Mỹ ngày càng đắt đỏ. Có thuốc 3-5 đô la một viên (như thuốc chống đau nhức Celebrex, thuốc trị cao mỡ Lipitor, thuốc cao áp huyết Diovan), có thuốc đến 18-20 đô la một viên (như thuốc cường dương Viagra, thuốc trị nấm Lamisil, thuốc chữa viêm gan B Baraclude), vì những thuốc này chưa có dạng generic.

 

Trong thời buổi kinh tế khó khăn, thuốc generic ngày càng trở thành quan trọng. Không có bảo hiểm, Medi-Cal, Medicare, ăn chắc mặc bền, mua thuốc bằng tiền mặt, tất nhiên chúng ta đều muốn mua thuốc nhẹ tiền hơn, và có cùng tác dụng. Còn bảo hiểm, Medi-Cal hay Medicare, họ cũng khuyến khích các bác sĩ dùng thuốc generic thay vì thuốc brand name. Các nhà thuốc cho biết, bây giờ, nếu bác sĩ biên toa thuốc generic cho người bệnh, nhà thuốc sẽ được Medicare chi trả cho cao hơn là nếu bác sĩ biên toa thuốc brand name cho người bệnh. Nhiều bảo hiểm thường xuyên gửi thư nhắc nhở các bác sĩ nên dùng thuốc generic. Rất nhiều thuốc brand name bây giờ Medi-Cal, Medicare, bảo hiểm họ không cho nữa, chúng ta muốn tiếp tục dùng phải tự bỏ tiền túi.

 

Thế thuốc generic có an toàn và hữu hiệu như thuốc brand name đã thành danh nhiều năm?

 

Thực ra, thuốc generic được xem là bản sao của một thuốc brand name đã đến thời hạn hết bản quyền. Theo luật pháp Hoa Kỳ, sau một thời gian, một hãng thuốc sẽ mất độc quyền chế một thuốc trước giờ chỉ họ mới được quyền chế, thời gian này thường khoảng 20 năm. Các công ty chuyên chế và phân phối thuốc generic lúc đó có thể xin FDA (Food and Drug Administration, Cơ Quản Kiểm Soát Thực và Dược Phẩm Hoa Kỳ) cho phép họ được quyền chế một thuốc tương tự, có cùng công thức khoa học như thuốc brand name. Nhiều khi chính hãng thuốc trước đã chế thuốc brand name bây giờ lại xin FDA cho họ chế luôn thuốc generic, để bán trên cả hai thị trường, thuốc thành danh brand name cho những ai vẫn quen dùng thuốc này, không muốn đổi, và thuốc generic có mức độ an toàn, hữu hiệu ngang với thuốc brand name, nhưng với giá nhẹ hơn, cho những người hiểu giá trị thuốc generic.

 

Có thể nói, cơ quan FDA của Hoa Kỳ là cơ quan kiểm soát thuốc men khó khăn nhất thế giới. Nhiều thuốc bên Âu châu họ đã cho dùng từ lâu, song ở Mỹ, vẫn chưa được phép lưu hành. Muốn được FDA chấp thuận cho chế thuốc generic, một hãng thuốc phải chứng minh được sản phẩm của họ dùng cùng một chất thuốc hoạt động y như trong thuốc brand name, thuốc cũng có tác dụng sinh hóa tương tự, tức vào máu cũng như ra khỏi máu nhanh chóng và hoàn toàn như thuốc brand name. Và như vậy, thuốc sẽ có công dụng trị liệu không khác thuốc brand name.

 

Về mặt an toàn, chúng ta không phải lo ngại thuốc generic kém an toàn hơn thuốc brand name. Trong tiến trình chế tạo thuốc, FDA áp dụng luật lệ kiểm soát thuốc generic y như với thuốc brand name, và cả khi thuốc generic đã được tung ra thị trường, FDA vẫn tiếp tục theo dõi thuốc, xem có an toàn cho người dùng nó hay không. Cho đến nay, FDA cho biết, về mặt các phản ứng phụ do thuốc gây ra, FDA không tìm thấy có gì khác biệt giữa các thuốc generic và các thuốc brand name.

 

Còn sao thuốc generic có hình dáng, màu sắc, mùi vị khác với thuốc brand name. Thuốc brand name thường có hình dạng, màu sắc hấp dẫn bắt mắt, để dễ quảng cáo, chiêu dụ người dùng thuốc, vì hãng thuốc áp dụng các câu phương châm “nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm”, “con lợn có béo cái lòng mới ngon”. (Viên thuốc bắt mắt chắc bỏ vào miệng thơm ngon dễ uống hơn?) Thuốc generic, theo luật, làm gì thì làm, không được quyền bắt chước y chang hình dạng, màu sắc của thuốc brand name. Thuốc brand name và thuốc generic cũng dùng các chất đệm (inactive ingredients) khác nhau, nên mùi vị có thể khác nhau. Nhưng xin nhớ, hình dáng, màu sắc, mùi vị của thuốc không ảnh hưởng gì đến tác dụng của thuốc.

 

Consumer Reports, tạp chí nổi danh phát hành hàng tháng, chuyên làm những nghiên cứu về đủ mọi thứ để khuyên người tiêu dùng mua hàng tốt, bền, rẻ cho xứng với đồng tiền bát gạo bỏ ra, nhiệt liệt cổ võ việc dùng thuốc generic.

 

Với nguyên tắc sống “một đồng tiết kiệm là một đồng kiếm được” (one dollar saved is one dollar earned), chúng ta có thể yên tâm dùng các thuốc generic, nhẹ tiền hơn song có tác dụng y hệt thuốc brand name. Nếu bảo hiểm, Medi-Cal, Medicare không còn cho chúng ta dùng thuốc brand name nữa, chỉ cho dùng thuốc generic, xin đừng buồn, vì họ có lý do rất chính đáng của họ: tại sao không tiết kiệm, dùng thuốc nhẹ tiền hơn mà hiệu quả vẫn thế. Đồng tiền của ai thì cũng là đồng tiền, chúng ta biết tiết kiệm tiền túi thì cũng nên tiết kiệm tiền của bảo hiểm, Medi-Cal, Medicare! (Chúng ta không nên hành xử kiểu điện, nước ở nhà không dùng đến nữa cẩn thận tắt, khóa chặt, còn nơi chốn công cộng thì đèn mở sáng choang khắp chỗ, nước rỉ chảy tong tong mặc kệ nó, tiền túi giữ kỹ, tiền công tiêu phá. Hãy nghĩ đến người khác, kẻo chính con, cháu chúng ta mai mốt không còn được hưởng những phúc lợi đất nước Mỹ rất tốt này đang cung ứng cho chúng ta bây giờ.)